Quế Văn Yên: Hành trình từ hương rừng ra phố - câu chuyện đổi mới sáng tạo và tinh thần doanh nhân bản địa

Không chỉ là gia vị, quế Văn Yên đang được định hình lại như một biểu tượng văn hóa sống động, có khả năng thổi hồn vào đời sống hiện đại. Nhưng để hương quế ấy tìm được chỗ đứng vững chắc giữa phố thị, cần một cách tiếp cận mới: khơi dậy tinh thần doanh nhân địa phương, đổi mới sáng tạo và tận dụng hiệu quả sức mạnh công nghệ số.
Từ nguyên liệu thô đến trải nghiệm sống: Đổi mới để “quế chạm phố”
Quế Văn Yên, nổi bật với hàm lượng tinh dầu cao và hương thơm đặc trưng, từ lâu đã khẳng định tên tuổi trên bản đồ sản vật núi rừng. Tuy nhiên, nếu chỉ dừng lại ở các sản phẩm thô như quế thanh, bột quế hay tinh dầu, thì tiềm năng của loại dược liệu quý này vẫn còn bị giới hạn. Câu hỏi đặt ra là: làm sao để biến hương quế thành một phần trong phong cách sống của người tiêu dùng thành thị?
Câu trả lời đến từ chính tinh thần đổi mới của những người con Văn Yên. Bộ sưu tập “Văn Yên Living” với các sản phẩm gia dụng như nến thơm quế, túi thơm từ vỏ quế vụn kết hợp thổ cẩm, hay dòng sản phẩm vệ sinh cá nhân hương quế đã mở ra hướng đi mới. Tương tự, các sản phẩm thực phẩm sáng tạo như mứt quế, siro quế, bánh cookie yến mạch quế hay dầu xoa bóp từ tinh dầu quế cho người cao tuổi và dân văn phòng đã giúp hương rừng đi sâu vào đời sống đô thị.
Không dừng lại ở sản phẩm, hành trình “quế ra phố” còn được thúc đẩy bằng các hình thức kết nối sáng tạo: pop-up store, khu trải nghiệm “Quế Zone” tại thành phố, hợp tác với các thương hiệu cà phê, spa, nhà hàng để đưa sản phẩm vào không gian tiêu dùng hiện đại. Đặc biệt, việc đồng hành cùng các đại sứ thương hiệu Gen Z hiểu văn hóa bản địa đã góp phần làm mới hình ảnh quế trong mắt giới trẻ.
Doanh nhân bản địa và bản đồ phát triển mới cho cây quế
Trái với tiềm năng lớn, bà con dân tộc trồng quế hiện vẫn đối mặt với nhiều rào cản. Từ khoảng cách công nghệ, tư duy sản xuất theo kinh nghiệm, thiếu kỹ năng tiếp thị – bán hàng, cho đến vòng luẩn quẩn vốn, khó khăn vẫn chồng chất. Ngay cả khi quế Văn Yên đã trở thành sản phẩm OCOP, sự thiếu chuẩn hóa trong quy trình thu hoạch – bảo quản nhỏ lẻ cũng có thể ảnh hưởng đến chất lượng đầu vào cho sản phẩm chế biến sâu.
Để vượt qua những "món nợ" phát triển ấy, cần vẽ lại một “bản đồ” chiến lược rõ ràng, trong đó doanh nhân bản địa là trung tâm. Các khóa đào tạo thực tế như “Từ rừng đến kệ hàng” giúp bà con học làm sản phẩm, chụp ảnh, lập gian hàng online, nhưng quan trọng hơn là học tư duy thị trường, cách định giá, quản lý tài chính. Đồng thời, cần thúc đẩy các cơ chế hỗ trợ tài chính vi mô linh hoạt và kết nối người dân với các mentor, doanh nhân trẻ từ đô thị để “cầm tay chỉ việc” bước đầu.
Bên cạnh đó, nền tảng công nghệ thân thiện – như “Chợ Quế Online” – cùng hạ tầng internet tại các điểm truy cập cộng đồng là điều kiện không thể thiếu. Song song, việc khuyến khích doanh nghiệp lớn đầu tư chế biến tại chỗ, phát triển du lịch trải nghiệm quế sẽ giúp người dân địa phương không chỉ trồng và bán quế, mà còn sống được nhờ cây quế một cách bền vững.
Quế Văn Yên là một kho báu, nhưng kho báu ấy chỉ thật sự tỏa sáng khi được dẫn dắt bởi tinh thần doanh nhân bản địa, được hỗ trợ bởi hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và được kết nối với thị trường bằng công nghệ hiện đại. Với chiến lược đúng đắn và sự đồng hành của Nhà nước, doanh nghiệp, chuyên gia và cộng đồng, hương quế Văn Yên hoàn toàn có thể vượt khỏi lũy tre làng, trở thành đại diện tiêu biểu cho sản phẩm văn hóa – kinh tế vùng cao trong kỷ nguyên tiêu dùng mới.